Wednesday, December 03, 2014

امر به معروف و نهی از منکری از جنس دیکته

به نظرم اعتراض به غلط دیکته ای با اعتراض برای امر به معروف و نهی از منکر فرق داره. اعتراض به اشتباه نوشتن دیکته ای، مثل اعتراض به اشتباه دستوری در زبان و یا اعتراض یه دستگاه به دریافت یه نوشته در قالب غیر استاندارده. زبان یه سیستم قراردادی بین آدماست که برای انتقال اطلاعات بینشون استفاده می شه. استاندارد سازی زبان گفتاری کار دشواریه. استاندارد سازی زبان نوشتاری کار آسون تریه که دو تا مزیت داره. یکی اینکه سرعت انتقال داده رو بالا می بره. دیگری اینکه کسایی که هنوز زبان رو یاد نگرفتن می تونن به استاندارد اعتماد کنن و روشی برای یادگیری داشته باشن. به مانند هر چیز دیگه ای، (اگه خواننده هم باور بر نبود کمال مطلق داشته باشه)، استاندارد سازی بدی های خودش رو هم داره. برای مثال به خاطر سپاری استاندارد ها نیازمند تلاش و انرژیه. حالا نکته‌ای در اینجا نهفته. در جایی و از زبان کسی می خوندم که (نقل به مضمون) خواندن زبان فارسی با الفبای انگلیسی مانند صحبت با کسی است که فارسی زبان است و مشکل گفتاری دارد. به نظرم تشبیه بی راهی نیست. با توجه به این که افرادی با مشکل گفتاری در جامعه وجود دارند و همچنین بسیاری (از جمله خودم) زبان های غیر مادری را فرامی‌گیرند و به نوعی با مشکل گفتاری مواجهن، این مسئله ممکن است مطرح شود که خوب چه اشکالی دارد؟ من هم مث  بقیه. نکته در اینجاست که به شخصه از کسانی ایراد می گیرم که فکر می کنم یا طالب یادگیری اند (مثل نوپایان در یادگیری زبان فارسی) یا دوستان نزدیکی که بخواهم سرعت انتقال داده به آنها و از آنها را افزایش دهم. (البته بارها شده از کسانی ایراد گرفتم که (به صورت ذهنی) که ادعای متبحر بودن را داشته‌ن) ایرادگیری شاید کار لذت بخشی باشه. ولی به شخصه تلاش می کنم بی‌جا ایراد نگیرم. در سوی دیگر مسئله امر به معروف و نهی از منکره که به شخصه مخالفشم. به وضوح این نوع ایرادگیری هم با هدف نظم عمومی و استاندارد سازی صورت می گیره ولی نکته اینجاست که رد و بدل شدن اطلاعاتی در کار نیست. این نکته ی مهمیه که باید در نظر گرفته بشه. رد و بدل شدن اطلاعات «نیازمند» پروتکلی برای ادراک مشترک گیرنده و فرستنده است. شاید ما آدما از هوش کافی برای ادراک حرف طرف مقابل برخوردار باشیم. ولی پیام هرچه دورتر از استاندارد مورد قبول باشه، تلاش برای استفهام سخت تر می شه. در آخر این متن هم به این اشاره کنم که قبول دارم ایراداتی جدی به استاندارد نوشتاری زبان فارسی وارده. ولی فعلن این چیزیه که به دست ما رسیده و زبان چیزی نیست که یه شبه بشه تغییرات کلی درش داد. نیاز به صدها سال زمان داره. سوال اینجاست که ما چقدر در راستای بهینه سازی این زبان (و خیلی چیزای دیگه تو زندگی) تلاش می کنیم؟